Aşılama tedavisi genellikle tüp bebek uygulaması öncesinde kullanılmaktadır. Kadından alınan yumurtalıkların uyarılması ve yumurtalar çatladıktan sonra spermlerin konsantre edilmesinin ardından rahim içine yerleştirilmesiyle uygulanmaktadır. Aşılama tedavisinin amacı döllenmenin gerçekleştiği fallop tüpü içerisinde yumurta ve spermin buluşma şansını arttırmaktır. Aşılama yönteminde sağlanan başarı kadının yaşı, fallop tüplerinin durumu ve spermlerin bozukluğuna göre farklılık gösterebilmektedir. Aşılama yöntemi 3-4 kez tekrarlanabilmektedir ve başarılı olmaması durumunda tüp bebek yöntemi denenmelidir.

Özellikle erkeğe bağlı ve nedeni açıklanamamış kısırlık olgularında tüp bebek tedavisinden önce tercih edilen tedavilerin başında Aşılama Tedavisi gelmektedir. Aşılamada da, tüp bebek tedavisinde olduğu gibi kadının yumurtalıkları uyarılır, yumurtalar çatladıktan sonra erkekten alınan spermler rahim içine zerk edilir. Aşılamanın amacı infertiliteyi tedavi etmek değil; daha fazla spermin daha fazla yumurta ile buluşmasına imkan tanıyarak gebelik şansını arttırmaktır.

Aşılama ovülasyon problemi olan kadınlarda tercih edilmemelidir. Bu tip hasta grubunda bir an evvel tüp bebek tedavisi uygulanmalıdır. Aşılamanın uygulanabilmesi için kadının tüplerinden en az birinin açık olması gerekmektedir. Erkeğin sperm analizi sonuçları normal ya da normale yakın olmalıdır.

Ayrıca kadında, gebeliğin tutunmasını engelleyecek endometrial bir patoloji olmamalıdır.

Aşılamanın 2 tipi vardır. Bunlar İntraservikal inseminasyon (ICI) ve intrauterin inseminasyondur (IUI).

İntraservikal inseminasyon : Hiçbir muameleden geçmemiş sperm örneği enjektör ya da özel kanül yardımı ile rahim ağzına ya da vajnaya bırakılır.

İntrauterin inseminasyon : Sperm, rahme enjekte edilmeden önce yıkanır. Yıkanmış yani bir takım kimyasal maddeler ile muamele edilmiş sperm örneği yine özel kanüller ve enjektörler yardımı ile direkt olarak rahim içine verilir.

Aşılama Nasıl Yapılır?

Aşılamada ilk aşama kadının yumurtalıklarının ilaçla uyarılmasıdır. Uyarılan yumurtaların gelişiminin sık sık ultrason ile kontrol edilmesi gerekir. Ultrason takipleri esnasında kanda östrojen değerlerine de bakılabilir. Ovarian hiperstimülasyon sendromu gelişir ya da gelişme şüphesi uyanır ise tedaviye ara verilebilir. Yumurtalar yeteri kadar olgunlaştığında çatlatma iğnesi kullanılır. İğnenin yapılmasından 32 - 36 saat sonra erkekten alınan (mastürbasyon ile) sperm örneği rahim içine verilir. İşlem gününden önce 3 gün süre ile erkek ejekülasyonda bulunmamalıdır. İşlem için, kadın jinekolojik muayene pozisyonunda uzanır. Spekulum takılır, serum fizyolojik ile temizlik yapıldıktan sonra uygun katater serviks ağzından rahim içine ilerletilir. Enjektöre çekilmiş olan sperm katater vasıtası ile rahim içine verilir.

Aşılama işlemi doktor muayenehanelerinde yapılabilir, basit ve ağrısız bir işlemdir. Hasta işlemden sonraki 2 saat kalkmadan yatar.

İşlem sonrası 2 hafta içinde adet görülmezse gebelik testi yapılır. Testin pozitif olması durumunda uygun şekilde gebelik takiplerine başlanır.